Türkiye’nin ilk cep uydusu Grizu-263A uzaya fırlatıldı. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Mühendislik Fakültesi öğrencilerinden oluşan Grizu-263 Uzay Takımı tarafından temel haberleşme olaylarının gerçekleştirilmesi amacıyla tasarlanan Türkiye’nin ilk cep uydusu, Space X firmasına ait Falcon 9 roketiyle uzaya gönderildi.

Cep Uydusu Nedir?

Bir PocketQube(cep uydusu), genellikle 5 cm küp boyutunda (bir CubeSat hacminin sekizde biri), kütlesi 250 gramdan fazla olmayan ve tipik olarak ticari kullanıma hazır bileşenleri kullanan, uzay araştırmaları için bir minyatür uydu türüdür.

Cep uyduları uzay çalışmalarında görev yükü ve haberleşme sitemlerinin testi gibi alanlarda uygun maliyetlerinden dolayı tercih edilmektedirler. Grizu-263A Cep uydusu 5 temel alt sistemden ve bu sistemlerin sabitlendiği ve korunduğu bir gövdeden oluşmaktadır. Cep uydu alt sistemleri Elektrik Güç Alt Sistemi (EGS), Yerleşik Bilgisayar Alt Sistemi (YBS), Haberleşme Alt Sistemi (HS), Yönelim Belirleme Alt Sistemi (YBKS) ve Faydalı Yük Alt Sistemi (FYS) olarak adlandırılmaktadır.

Peki Grizu-263A Cep Uydusu Nedir, Ne İşe Yarar?

Cep Uydusu‘nun amacı; Uzay ve Dünya arasında sağlıklı haberleşme sağlayarak tüm alt sistemlerin testini gerçekleştirmek, pasif manyetik alt sistemiyle uydunun uzayda sağlıklı bir şekilde yörüngede kalabilmesini sağlamaktır.

Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi’nden Hüseyin Sertkaya‘nın yazısıyla;

Tutum uydunun uzayda yönelimini tanımlamaktadır. Örneğin; bir uydunun uzaydan dünyanın bir noktasının fotoğrafını çekmesini istiyorsak, uyduyu noktaya göre yönlendirmemiz gerekmektedir. Bu işlemi yaparken donanımsal olarak;

• Reaction whells(Tepki Tekerlekleri)

• Star trucker sensor(yıldız izleyici sensör)

• Sun sensor(güneş sensörü)

• Magnetometer

gibi donanımlar kullanılarak uydunun dünya da belirlenmiş bir noktaya göre yönelimi sağlanmaktadır.

Yüksek güç tüketimine sahip olan bu sistem uydumuz için uygun olmadığını düşündüğümüz için pasif bir sistem kullanmaya karar verdik.

Peki, pasif olarak nasıl gerçekleştirilecek… Bende ilk duyduğumda çok şaşırmıştım. Küp uydularda daimi mıknatıslar ve ferromanyetik çubuklar kullanılarak stabilizasyon sağlanmaktadır. Evet yanlış okumadınız yukarıda belirttiklerimin yerine daimi mıknatıslar ve ferromanyetik çubuklar kullanılarak da uydunun tutumu kontrol edilebilmektedir.
Biz bu mıknatıslardan ne istiyoruz, bizim ne işimize yarayacak? Amacımız; Uydu anten yüzünün dünyaya bakmasını sağlamaktır. Böylece uydu antenleri dünyaya bakacak ve yer istasyonumuz ile iletişim daha kolay sağlanacaktır.

İlginizi çekebilir: – Bilim Tarihinin Önemini Gösteren 10 Neden

Cep Uydusu Nereden Fırlatıldı?

Türkiye’nin ilk cep uydusu Grizu-263A, Türkiye saatiyle 18.25’te ABD’nin Florida eyaletinde bulunan Cape Canaveral Üssü’nden başarıyla uzaya fırlatıldı.

Grizu-263A İsminin Anlamı Nedir?

Grizu-263A, 3 Mart 1992 Zonguldak’ta meydana gelen grizu patlamasında yaşamını yitiren madencilerin ismini adına yazmıştır. Zonguldak’ın Kozlu ilçesindeki taş kömürü maden ocağında 19:45 – 20:00 arasında zincirleme grizu patlamaları nedeniyle bir madencilik kazası yaşandı. Bu facia sonucunda 264 madenci yaşamını yitirdi. Her 3 Mart bu facia tekrardan anılır. Uyduyla birlikte 263 madencinin ismi uzay gönderilecek.